ماه های تبری
هر یک از ماه های تبری سی روز می‌باشند و هر سال تبری دارای دوازده ماه است در نتیجه مجموع روزهای ماه های یک سال در تقویم تبری برابر با 360 روز است.
این سوال پیش می‌آید که 5 روز دیگر چه شد؟
اگر سال کبیسه باشد 6 روز دیگر چه می‌شود؟
در تقویم تبری به پنج روز بین دو ماه، پایان اونه‌ما و شروع اِرکه‌ما « پیتَک یا پتک » گفته می‌شود که در این پنج روز مردمان تبری به گشت و گذار ، استراحت ، تفریح و جشن می‌پرداختند.
به آخرین روز از ماه اونه‌ما که مصادف با اخرین روز سال شمسی است « شیشک » می‌گویند اگر سال کبیسه باشد آن یک روز (30 اسفند) ، شیشک است در غیر اینصورت 29 امین روز اسفند شیشک باقی می‌ماند.
| ماه های تبری | معادل شمسی |
|---|---|
| فردینه ما | ۲ مرداد - ۳۱ مرداد |
| کرچه ما | ۱ شهریور - ۳۰ شهریور |
| هره ما | ۳۱ شهریور - ۲۹ مهر |
| تیر ما | ۳۰ مهر - ۲۹ آبان |
| ملاره ما | ۳۰ آبان - ۲۹ آذر |
| شروینه ما | ۳۰ آذر - ۲۹ دی |
| میر ما | ۳۰ دی - ۲۹ بهمن |
| اونه‌ما | ۳۰ بهمن - ۲۹ اسفند (اخرین روز شیشک) |
| پیتک | ۱-۵ فروردین |
| ارکه ما | ۶ فرودین - ۴ اردیبهشت |
| د ما | ۵ اردیبهشت - ۳ خرداد |
| وهمنه ما | ۴ خرداد - ۲ تیر |
| نِرزِ ما (عیدما) | ۳ تیر - ۱ مرداد |
هم اکنون در سال 1530 تبری و 1397 شمسی قرار داریم و این نکته جالب است که آغاز آن برابر با دوم مرداد ۱۳۳سال پیش از هجرت مصادف با پادشاهی قباد ساسانی و حاکمیت فرزندش کیوس بر ساتراپ تبرستان می‌باشد و بعلت تفاوتشان در سر سال از اول فروردین تا دوم مرداد این تفاضل ۱۳۲ سال می‌باشد1.
سخن پایانی
متاسفانه ماه های تبری امروزه در بین مازندرانی ها به دلایل مختلفی از جمله عدم زیر ساخت های مناسب جهت استقلال فرهنگی قومیت ها و عدم پشتیبانی از آموزش قومی در مدارس و ... در میان مردم به دست فراموشی سپرده شده است و اقلیت مشتاق به زبان و تاریخ خود از آن مطلع هستند.
امروز اگر یک میکروفن گرفته در خیابان های مازندران قدم بزنید و از مردم بپرسید که ماه‌های تبری را نام ببرند ، به گمانم از هر صد نفر بین 20-45 سال یک نفر ماه‌های تبری را به‌زور کمک شما ، دست و پا شکسته نام ببرد آن هم نه همه ، فقط چند ماه را .
و اگر این چنین باشد[که هست!!]، این یک فرا فاجعه فرهنگی در استان مازندران است.
" و چه بد تاریخ از ما یاد خواهد کرد، نسلی که همه چیز را بر باد داد."
1 بر اساس محاسبات نصرااله هومند
ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ ﻫﺎ